Chi tiết về Overpronation vs Underpronation

Bài viết dưới đây Activ đã tổng hợp từ nhiều nguồn thông tin đáng tin cậy, và sự nghiên cứu về chân cũng như giày hỗ trợ lệch trong, lệch ngoài. Với mong muốn cung cấp một bài viết chi tiết, giải thích một cách dễ hiểu về chân lệch trong và lệch ngoài để runners hiểu hơn về kiểu chân của mình từ đó chọn cho mình những đôi giày phù hợp hơn với chân

OVERPRONATION là gì? Một câu hỏi khá phổ biến cho người mới tiếp cận tới môn chạy bộ bài bản, muốn tìm hiểu kỹ hơn về cơ thể khi có những dấu hiệu không ổn định với đôi chân, chưa chọn được cho mình một đôi giày phù hợp. OVERPRONATION là đáp và đẩy lệch phía trong mép giày, ngược lại nếu đáp và đẩy lệch ra phía ngoài mép giày gọi là UNDERPRONATION (hay còn gọi là SUPINATION)

Dưới đây Team Activ xin đưa ra những thông tin chi tiết hơn về từng kiểu chân, dáng chân và những kiểu giày phù hơp hơn với những kiểu chân đặc biệt 

1. OVERPRONATION (Lệch Trong)
Kiểu chân: hõm chân thấp hoặc không có hõm chân (tức bàn chân phẳng khi test chân) 
Đáp gót và đẩy chủ yếu bằng ngón cái và ngón thứ
Dấu hiệu thường thấy ở giày hiện tại chúng ta đang đi, có vệt mòn về phía mép trong của giày (càng về mép trong và mòn càng nhiều thì thể hiện độ lệch càng nặng) 

 
Vệt mòn ở những phần đỏ (hình minh họa chân trái)

Chúng ta có thể dựa vào 2 cách sau để phán đoán độ lệch tương đối của chân mình: 

(1) Cách đáp chân khi chạy phản ánh Overpronation, chúng ta cũng có thể dễ nhận thấy và phán đoán độ lệch trong dựa vào vệt mòn của giày theo những vệt đỏ phía trên  (2) Phán đoán độ lệch dựa vào dáng chân nhìn từ phía sau, độ phẳng của lòng bàn chân, và vệt chân (khi nhúng nước và dẫm lên sàn/ bìa cát tông) 

2. NEUTRAL (Trung Tính/ Bình Thường) 
Những người có kiểu chân bình thường (hoặc lệch không đáng kể), theo những thống kê không chính thức phần lớn chúng ta (70 - 80%) sở hữu kiểu chân bình thường 
Kiểu chân: Có hõm không thấp và không cao quá (normal - mid-high arch), đẩy bằng ức chân. Dấu hiệu ở giày đang đi là mòn ở phần ức giữa chân và mòn đều, có xu hướng lệch một chút thể hiện một sự lệch nhẹ không đáng kể 

Vệt mòn ở những phần đỏ (hình minh họa chân trái)

3. UNDERPRONATION (Lệch Ngoài) 
Underpronation (thuật ngữ khác còn gọi là Supination) là xu hướng chân lệch ngoài, chuyển động tự nhiên chúng ta đáp gót và đẩy bằng ức phần mé ngoài của giày. Dấu hiệu thường thấy ở giày chúng ta đang đi bị mòn gót và mòn phía ức giày mé ngoài

4. Lựa Chọn Giày Phù Hợp 

Sau khi các bạn hiểu hơn về kiểu chân của mình dựa trên những dấu hiệu trên, thì dưới đây là một số kinh nghiệm chọn giày phù hợp với từng kiểu chân:

Kiểu chân lệch ngoài Underpronation (Supination): Giày Neutral và có đệm dày, êm, càng tuỳ vào độ lệch ngoài nặng thì càng nên chọn giày có đệm dày và êm 
Kiểu chân trung tính, bình thường Neutral: Giày Neutral (80% số lượng giày chạy được sản xuất trên thế giới thuộc kiểu neutral) điển hình như Brooks Ghost, ASICS Nimbus, Cumulus...
Kiểu chân lệch trong Overpronation: Giày Stability (giày hỗ trợ sự ổn định) thường được thiết kế thêm công nghệ để cân bằng độ lệch lấy lại sự ổn định cần thiết, ví dụ điển hình với Kayano, GT 2000, GT 1000 của ASICS. Có một lưu ý với kiểu chân Overpronation, một số trường hợp lệch rất nặng và dòng giày Motion Control với thiết kế tăng cường độ ổn định, điển hình như Brooks Addiction, Brooks Beast

Một ví dụ điển hình về hệ sinh thái giày ASICS, chân Neutral luôn có lựa chọn nhiều nhất với nhóm Cushion, chân Overpronation có ít lựa chọn hơn với nhóm Stable. Nhóm Fast và Lightweight được tối ưu cho mục đích tốc độ và trọng lượng 

Phân loại giày chạy bộ Hãng ASICS

Phân loại giày hãng Altra Running (Mùa SS 2019)

Bảng phân loại giày chạy Brooks Running 

Để tìm và được tư vấn một đôi giày phù hợp với kiểu chân cũng như những mục đích sử dụng tập luyện, thi đấu các bạn có thể nhận được sự trợ giúp nhiệt tình của tư vấn viên tại Activ Store, họ là những runners, hiểu về chạy bộ và sản phẩm để đưa ra những tư vấn tốt nhất 

__________________
Biên soạn bởi Activ Team
Store chuyên về chạy bộ, giày chạy bộ và phụ kiện

Nguồn tổng hợp từ:
1. https://www.runningwarehouse.com/learningcenter/gear_guides/footwear/pronation.html
2. https://www.asics.com/us/en-us/gt-2000-7/p/0020003757.001
3. https://www.thexbrace.com/blogs/news/overpronation-what-it-is-and-what-can-you-do-about-it
4. https://www.menshealth.com.sg/running/pronation-runners-guide/